ازاره چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

 ازاره  یکی از تزیینات بنایی در معماری اصیل و سنتی ایران محسوب می شود که در گذشته نه تنها بسیاری از بناهای ایران بلکه در بسیاری از نقاط جهان دارای کاربرد بوده است که در طی سالیان متمادی شکل اصلی خود و نحوه استفاده خود را از دست داده و به شکل دیگری در آمده است .در گذشته استفاده از ازاره به شکل مرسوم در تمامی بناها دیده می شد و این موضوع به دلایل مختلف و فواید بسیاری بود که ازاره در بنا ایجاد می کرد ،تا جایی که ازاره تبدیل به یکی از تزیینات متداول ساختمان گردید.در این مقاله سعی بر آن است که در ابتدا ازاره را بشناسیم، فواید آن را بدانیم و به این بپردازیم که مورد استفاده آن چیست و از چه مصالحی برای آن باید استفاده کرد.

 ازاره چیست؟

ازاره در واقع روکشی در پای دیوار است ، بدین معنی که روکش و مصالحی است که از کف اتاق و سطح زمین تا ارتفاعی در حدود ۱ متر بالا می آید که در قدیم به حاشیه تزئینی دیوار نیز  معروف بوده است. این حاشیه تزئینی دیوار نه تنها جنبه زیبایی شناختی به بنا اهدا می کرد ، بلکه با توجه به شرایط اقلیمی موجود  ار قبیل رطوبت ، نوع آب و هوای منطقه و ... باعث استحکام بنا می شد. استحکام نما به واسطه استفاده از ازاره بدین دلیل است که ،ازاره مسِولیت حفاظت ساختمان در برابر رطوبت باران و برف و مکش آبی را که در زمین می رود را عهده دار است. چرا که مصالح ساختمانی در پی  ساختمان می توانند به مرور زمان مکش آب داشته باشند که اگر این اتفاق رخ دهد به مرور زمان پی ساختمان ضعیف شده استحکام و مقاومت بنا به شدت کاهش می یابد و حتی امکان دارد در طی سالیان متمادی با توجه به شرایط آب و هوایی تخریب های بزرگتری برای ساختمان اتفاق بیفتد .

با توجه به شرایط عنوان شده معماران کهن از ازاره در تمامی بناهای خود استفاده می کردند و چون بیشتر در نمای بیرونی ساختمان این امر تحقق پیدا می کرد معماران به مرور زمان به  جنبه زیبایی آن هم افزودند و علاوه بر آنکه بخواهند از ازاره تنها به عنوان پوششی ساده در روی دیوار استفاده داشته باشند تا  استحکام بنا محقق شود ،آن پوشش را منقش به طرح های مختلف کردند تا زیبایی دو چندانی به بنای مذکور بخشند .در دانشنامه تاریخ معماری ایرانشهر آمده <<ازاره بخش اصلی یا ستونی که بین قرنیز و پایه ستون قرار دارد .قسمت پایین دیوار که متمایز از قسمت بالا باشد و برای زیبایی و مقاومت بیشتر از سنگ و آجر و سرامیک تزیین می شود.>>

انواع سنگ ازاره در ساختمان

در گذشته برای استفاده از ازاره از مصالح گوناگونی استفاده می شد، سنگ ،آجر ،کاشی ،گچ ،پارچه و نوع ترکیبی آن من الجمله این مصالح می باشد که از آنها استفاده می شد ،اما امروزه برای ازاره بیشتر از سنگ تیشه ای استفاده می شود که می تواند انواع مختلفی داشته باشد. مانند گرانیت ، مرمریت ، تراورتن و....فرآوری سنگ تیشه ای به واسطه دستگاه یا به صورت دستی انجام می‌شود که بیشتر برای مسیرهای بسیار لغزنده و یا مناطق بسیار سردسیر استفاده می شود ،زیرا از مقاومت بالایی برخوردار است و جذب آب کمتری دارد لذا استفاده از آن برای ازاره بسیار مطلوب می باشد.

فواید ازاره

همانطور که گفتیم در گذشته برای ازاره از مصالح مختلفی استفاده می شد که به دلیل مقاومت پایین امروز تنها از سنگ های خاص برای آن استفاده می کنند .نکته مهم دیگر که در مورد فواید ازاره وجود دارد در مورد مقاومت و جلوگیری از ضربه های وارده به ساختمان که ناشی از موارد خارجی می باشد است.در نتیجه به طور کلی می توان گفت ازاره محافظ ساختمان در برابر رطوبت و ضربه می باشد .باید توجه داشت که هنگام انجام عملیات مربوط به  ازاره باید مواردی را در نظر گرفت که از آسیبهای مختلف به ازاره جلوگیری کند که از این قبیل موارد می توان به شیب بندی مناسب اشاره کرد،زیرا عدم شیب بندی بندی مناسب باعث میشود آب در کنار ازاره جمع شود و به مرور زمان آسیب داشته باشد و یا به طور مثال عدم رسیدگی و مراقبت از سنگ های ازاره.

ازاره به طور کلی یکی از مهمترین مراحل پنهان ساخت ساختمان و بنا می باشد و هامانطور که گفته شد میتواند باعث استحکام هرچه بیشتر آن شود ولیکن بسیاری از افراد در خصوص آن بی توجهی دارند که این امر باعث خسارات به صاحبان ساختمان خواهد شد.تیم معماری هادی کریمی با به کار گیری دانش روز دنیا و بهترین متد های موجود آماده خدمت رسانی در کلیه مراحل مربوط به ساختمان از مرحله ابتدایی طراحی پلان تا مرحله اجرا ودکوراسیون داخلی هستند.